Nieuw onderzoek van gedragswetenschappers suggereert dat Britse conservatieve stemmers zich steeds vaker schamen voor hun politieke voorkeur.

Als gevolg daarvan waarschuwt consultancybedrijf Decision Technology (Dectech) dat het aantal conservatieve stemmers in veel Britse opiniepeilingen wordt onderschat. De Britse parlementsverkiezingen vinden donderdag plaats.

Volgens Dectech zegt zo’n 26 procent van de Britten voor Theresa May, de kandidaat van de Conservatieve partij, te zullen stemmen.

Wanneer er een techniek wordt gebruikt waarbij de anonimiteit van de stemmer wordt gewaarborgd, stijgt dat aandeel echter naar 31 procent. Dit geeft een “schaamtefactor” van 1,16. Bij de vorige verkiezingen in 2015 lag die factor na een gelijksoortig experiment nog op 1,11.

De techniek die ervoor zorgt dat de anonimiteit gewaarborgd blijft wordt de Unmatched Count Technique (UCT) genoemd. De techniek werkt net als andere opinieonderzoeken met een aantal stellingen. De respondent hoeft alleen niet te vertellen met welke stelling hij of zij het eens is, alleen met hoeveel stellingen. Dit verkleint de kans op liegen door sociale taboes.

Nadat de meeste grote Britse opiniepeilers er bij de vorige verkiezingen niet in slaagden om de verkiezingsoverwinning voor de Conservatieve partij te voorspellen, kwam YouGov-voorzitter Peter Keller met het idee dat "verlegen Tories" de foutmarge zouden kunnen verklaren. Volgens die theorie wordt de aanhang van de Labour-partij overschat omdat het sociaal aanvaardbaarder is om steun te betuigen voor de centrum-linkse partij.

Volgens een later rapport, gepubliceerd door British Poling Council en de Market Research Society, was er in 2015 slechts "onbeduidend" bewijs voor die theorie. Daar werd wel aan toegevoegd dat dat "niet betekent dat dit in de toekomst geen substantiëler probleem wordt."

Politieke peilingen zijn 'fundamenteel onnauwkeurig in hun huidige vorm'

Volgens Dectech toont onderzoek aan dat opiniepeilers hun methodologieën radicaal moeten veranderen en de UCT-methode in hun werk moeten introduceren.

"Verkiezing na verkiezing hebben we gezien dat de verkiezingsuitslag niet overeenkwam met de peilingen van alle grote opiniepeilers."

Henry Stott, de directeur van Dectech, zegt: "Omdat direct na het uitroepen van de verkiezingen de peilingen wezen op een grote overwinning voor de Conservatieve partij, suggereren velen dat het taboe op het stemmen op de Conservatieve partij kleiner is geworden. Sommigen speculeerden zelfs dat we dit jaar een soortgelijk effect bij Labour zullen zien. Maar ons onderzoek toont aan dat dit verre van waar is. Hoewel er misschien minder mensen op de Tories stemmen dan in voorgaande jaren, is de schaamtefactor juist groter geworden."

"Er is iets fundamenteel mis met politieke peilingen in hun huidige vorm. Verkiezing na verkiezing, in Groot-Brittannië en in het buitenland, hebben we verrassende verkiezingsuitslagen gezien die recht tegen de peilingen ingingen. Het is duidelijk dat er bepaalde typen van stemgedrag zijn die als taboe worden gezien in een vragenlijst - zelfs in exitpolls - maar niet als taboe worden gezien in het stemhokje."